حضور جوانان در مسجد دارای موضوعیتی مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد ویژه است امّا حضور این قشر مستلزم آن هست که انسان از اوایل کودکی و نوجوانی با مسجد آشنا شده باشد؛ براین اساس زمان کودکی و نوجوانی به قدری حساس هست که در حالتی که از مجال آن به کار گیری نشود و شخص ساخته‌وپرداخته نشود امکان نوسازی او هیچ‌گاه مثل اوّل مقدور نخواهد بود پس والدینی که نسبت به آوردن کودک و نوجوان خود به مسجد مقیّد باشند حضور آنهارا در مسجد در مقطع جوانی تضمین کرده‌اند.
با توجّه به مطالعات و استیناف‌های اندکی که انجام شده مقالات و کتب فراوانی درزمینۀ نقش تربیتی مسجد به خصوص در زمینه ی با جوانان نگارش یافته و کمتر به نقش مسجد در تربیت نوباوه و نوجوان پرداخته که این نوشته‌ی علمی در صدد هست نقش مسجد را از منابع عمومی موجود گردآوری‌آوری نموده و به‌صورت مجموعه‌بندی شده آدرس مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد در اختیار قرار دهد. پس ضروری به نظر می رسد که والدین و همه دست‌اندرکاران تربیت به‌این اصل اصلی که نقش مهم آن را مکان های مقدّسی مثل مساجد جاری ساختن میکنند، آشنایی پیدا کنند و خود با مساجد بیشتر مأنوس شوند تا فرزندانشان هم با این مکان ها رابطۀ بیشتری پیدا کنند و اثرات تربیتی در آنها ظهور و بروز پیدا کند و جوانانی به بار آیند که با روحیۀ شرعی و مذهبی خدمتکار اسلام و جامعه به شمار فرایند.
این نوشتار بر آن هست که راه‌های جذب کودک ها و نوجوانان به مسجد و نیز اثرات و فواید میل آن ها به این مکان را از منابع اخلاقی-تربیتی قابل دسترس توده‌آوری نموده و به طریق تحلیلی-توصیفی در اختیار قرار دهد.
الف) مفهوم شناسی
1. مفهوم لغوی:
تربیت به معنای پروراندن، رویش دادن، متانت و رفتار به کسی یاددادن است.[1]
مسجد به معنای جای سجده و محلی که مسلمانان در آن نماز گذارند، آمده می باشد.[2]
مضمون اصطلاحی:
مسجد عبادتگاه مسلمان ها،[3] جایی که آنان در آن نماز می‌خوانند یا مراسم فقاهتی جاری ساختن می‌دهند.[4] کلمۀ مسجد اسم مکانى هست که سجده در آن انجام مىخواهد شد، مانند خانهاى که به خیال و خاطر سجده براى معبود ساخته مىشود و جمع مسجد، مساجد است. مساجد به معنی موضع ها سجود از اعضای بدن نیز آمده است و در حالتی که اعضای سجده را رزرو مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد که عبارت‌اند از پیشانی، دو کف دست، دو راز زانو و نوک شست پاها، مسجد می‌نامند برای این میباشد که اینها نیز به نوعی با سجده ارتباط دارند.[5]
تربیت ایجاد کرد کردن تغییرات مطلوب در کسی یا متربّی و نیز به رفتارهای مناسب و مطابق با آداب و سنت‌های هر جامعه گویند.[6] به فعلیت رساندن نیروی بالقوه که در دین مبین اسلام از وظایف حتمیّۀ هر کسی شمرده‌شده که خود و کسی که که در حوزۀ تسلّط اوست را تربیت کند و خویشتن را مسئول رویش آن داند.[7] مراحل کمک به فرد تربیت‌پذیر برای ایجاد تغییر و تحول تدریجی در گستره زمان، در یکی از ساحت‌های بدنی، ذهنی، روحی و رفتاری اوست که به‌واسطه عامل انسانی دیگر برای دست‌یابی وی به کمال و شکوفاسازی استعداد‌ها یا بازدارندگی و اصلاح صفات و رفتارهای او هست.[8]
ب) مداقه آشنایی فرزندان با مسجد
یکی مکان هایی که می‌قدرت نوباوه را با معنویت آشنا کرد، مسجد است و اولی گام به‌سوی نماز و عبادت، قدم نهادن در این مکان می باشد. همواره باید بچه را تشویق نمود تا به عبادت و مسجد روی آورد به دلیل آن که در شرایطی که محور ساختمان معنوی نوباوه را مثل ساختمان جسمی او محکم بنا کرد آیندۀ او که منتهی به نوجوانی و جوانی او میگردد درخشان خواهد بود. یک کدام از ثمرات رفت‌وآمد به مسجد انس کشف کردن با مسجد است همین که کودک می‌بیند دیگران در یک صف به‌سوی یک جهت و غرض، نماز می‌خوانند خود تأثیر مثبت میگذارد.[9]
از طرفی هم نوجوانی دورانی آکنده‌از تغییرات گوناگون میباشد و مرحله‌ای انتقالی و مهم به شمار میرود. در این مرحله هر چه در زندگی گذشته نوجوان شکل‌داده می باشد، در وضع فعلی او اثر میگذارد و اتفاقات و تربیت این مرحله نیز در وضع زندگی آینده‌اش تأثیرات پایداری خواهد داشت. از همین رو بسیاری از بلندمرتبه‌سالان به زمان‌های ازدست‌رفته در طی نوجوانی خویش برای ادامه تحصیل، کار، بسط مذهبی و... افسوس می خورند. در زمانی که نوجوان به‌سرعت با تغییرات جسمانی مواجه می شود، اجتماع از او میخواهد که مستقل و مسئولیت‌پذیر باشد و روابطش را با همسالان به نحوی مناسب تهیه و تنظیم کند. در این بعد از ظهر از نوجوانان خواسته میشود که دروس خود را به خیر مطالعه کنند، تکلیف‌های اسلامی را اعمال دهند و بعضا انتظارات دیگر که تحقق آن برای نوجوانان کار آسانی نیست. با دقت به موارد مذکور مداقه مسجد به‌منزله محیطی تربیت‌کننده نمایان میشود.[10]
درمجموع حضور خردسالان و نوجوانان شماره تلفن مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد در مسجد از مداقه و ارزش ویژه‌ای برخوردار‌است و سنگ بنای آیندۀ آنها ست. حضور آنهارا در مسجد بایستی سرمایه تربیتی والایی به حساب آورد، سرمایه‌ای که در آتی میتوانند با کمک آن کسب و کار معنوی، اخلاقی و فرهنگی کنند.[11]
مدل معماری خراسانی