نحوه ساسانیان برای آرایش کردن ردیف ها با نقوش، ناهم مسجد الزهرا احمدآباد مشهد خوانی با تزئینات معماری اسلامی داشت. ولی به طور غیر بی واسطه تداوم یافت، قندیل های دکوری مثال هایی از این مفاد میباشند. محراب در معماری کشور ایران از ورود اسلام تاکنون، با مصالح و طرح های متنوعی ایجاد شده است. مثل سنگ، گچ، چوب، کاشی و خشت. در قرن ششم هجری اکثر آنها گچی بودند، با کادری مستطیلی که دو طاق نمای قوسی تیزه دار در داخل آن ها قرار داشت.
در دو طرف طاق ها، دو ردیف با سرستون می گذاشتند. صورت کلی محراب هایی که با کاشی فعالیت گردیده اند در واقع الگوبرداری از اشکال گچی و سنگی محراب میباشد. که معمولا مسطحند، متشکل از طاق نما، ردیف و کناره های کتیبه دار با نقوش اسلیمی اند. در سده هفتم هجری شغل گذاشتن قطعات کاشی سنتی در تزئینات فرنگی و داخلی آدرس مسجد الزهرا احمدآباد مشهد بناها، ترویج متعددی یافت.
تزئینات گچبری آنان عمدتا از نقوش عربی، هندسی و کتیبه ها درست شده میباشد. یک کدام از خصوصیت های بصری طرح محراب های گچ بری ایلخانی، “کتیبه های تزیینی” میباشد که به صورت کلان ای به مدل ها و انواع متعدد ایفا گردیدهاست. کتیبه ها به موادسازنده اساسی تزئینات مسجد در زمان ایلخانی، تبدیل گردیده اند.
بسطام مثال ای بدون نقص میباشد که پیاده سازی آنان به مدل کتیبه میباشد. شاید التفات خوشنویسی در قرن هفتم و هشتم هجری، یا این که انبوهی از خوشنویسان حرفه ای، مانند: یاقوت مستا سامی، منجر جلوه بیشتر خوشنویسی و توسعه و گسترش کاشی نوشته مذهبی در تزئینات بناها خواهد شد. از خط کوفی پیشتر در تزئینات معماری اسلامی در قرن چهارم مستعمل میباشد.
نقوش در تزئینات محراب
نقوش اسلیمی و طرح های هندسی رزرو مسجد الزهرا احمدآباد مشهد و از تمامی بیشتر کتیبه ها با صورت مستطیلی خویش بستری را مهیا آوردند. که متن های مقدس و نشانهها مذهبی بر آن ها نوشنه شوند و در بناها دیده همگان را بر خویش بدوزند. بی شک در زمان ایلخانیان هیچ تزئین معماری به تنوع و زیبائی تزئینات کاشی پدید نیامده میباشد. هر بخش از این محراب ها با مجموع بخش های دیگر فرق داراست، البته در یک نگاه کلی، هماهنگی و زیبایی دیده گیری داراست.
ایلخانیان از چهار نوع کاشی مسجد به کارگیری می کردند: کاشی محراب، کاشی لوح مزار، کاشی کتیبه و کاشی های صلیبی و ستاره ای صورت. به صورت کلی زیباترین و بغرنج ترین ساختاری که کاشی سازان اختراع کردند محراب میباشد. محراب های تبارک گروه ای از کاشی های جدا و ردیفی از طاق نماها و لبه های کتیبه دارا هستند. نوع شماره تلفن مسجد الزهرا احمدآباد مشهد میانگین آن ها از دو یا این که چهار کاشی به طور یک کدام از در بالای دیگری تشکیلشده اند و گاه کاشی های محراب های خرد نیز به طور جفت اخلاق و رفتار گردیده اند.